Regeneracja zębiny po zabiegach laseroterapii biostymulacyjnej

 

Nieinwazyjna metoda terapii laserowej może dramatycznie zmienić sposób, w jaki leczymy zęby. Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda piszą na łamach czasopisma „Science Translational Medicine”, że impulsy lasera mogą skłonić komórki macierzyste zęba do jego odbudowy, do odtwarzania zębiny. Jeśli wyniki eksperymentów, przeprowadzonych na szczurach, uda się potwierdzić u ludzi w gabinetach stomatologicznych, może nam się zaświecić światełko w… kanale.

 

To wiadomość, która może budzić nadzieję nie tylko tych, którzy panicznie boją się fotela dentystycznego. Jeśli się potwierdzi, może zwiastować prawdziwy rozkwit medycyny regeneracyjnej. Laser niskiej mocy może pobudzać komórki macierzyste do odtwarzania tkanek bez pobierania ich i hodowli w laboratorium. Badania przeprowadzone pod kierunkiem Davida Mooneya z Wyss Institute Core Faculty mogą dać podstawy dla regeneracyjnej stomatologii, ale nie wyklucza się, że z pomocą tej metody można będzie regenerować też inne tkanki.

W dotychczasowych badaniach komórki macierzyste, które miały posłużyć do regeneracji tkanek musiały być pobierane, poddawane działaniu odpowiednich białek, czynników wzrostu i hodowane w warunkach laboratoryjnych. Badacze ze School of Engineering and Applied Sciences (SEAS) Uniwersytetu Harvarda pokazali teraz, że to nie jest konieczne. Komórki macierzyste, pozostawione w swoim naturalnym środowisku, poddane tylko impulsom lasera, rozpoczęły proces odtwarzania tkanki na miejscu.

Badania na szczurach pokazały, że zastosowanie lasera pobudza obecne w zębach komórki macierzyste do odbudowy istotnej tkanki, zębiny. To oczywiście budzi nadzieję na zupełnie nową metodę już nie leczenia, ale wręcz odtwarzania zębów. Zębina, tkanka leżąca pod szkliwem, buduje podstawową strukturę zęba, po jej odtworzeniu trzeba by jeszcze dodać coś, co szkliwo zastąpi.
Szczurom w laboratorium nawiercano zęby trzonowe, po czym po naświetleniu miazgi promieniami lasera, zabezpieczano je a zwierzęta pozostawiano w spokoju przez 12 tygodni. Badania rentgenowskie pokazywały po tym czasie, że w zębach dochodziło do przyspieszonego tworzenia zębiny. Nowa tkanka była podobna do oryginalnej, miała tylko nieco zmienioną strukturę.

Dalsze badania pozwoliły odkryć łańcuch procesów, które po naświetleniu prowadziły do przemiany komórek macierzystych w zębinę. Istotne znaczenie ma tu działanie białka, tak zwanego transformującego czynnika wzrostu beta-1 (TGF-ß1). Białko to normalnie jest nieaktywne, po naświetleniu laserem dochodziło do jego aktywacji.

„Nasza metoda nie wprowadza do organizmu żadnych nowych substancji, także użycie lasera nie jest w medycynie niczym nowym, to sprawia, że bariera przed rozpoczęciem testów klinicznych jest stosunkowo niewielka” – przekonuje David Mooney – „Jeśli udałoby nam się procedurę wymiany zębów zastąpić ich regeneracją, to byłby istotny postęp„.

 

Moje spotkanie z laserem Treatlite Active/Dental

– lek. stomatolog Adam Wolniewicz

 

     Pewnego dnia przydarzyła mi się kontuzja podczas jazdy na nartach. Nie wypięło się wiązanie i problem był gotowy. Diagnoza lekarza brzmiała: naderwanie wiązadła przyśrodkowego kolona. Mogło być oczywiście znacznie gorzej. Konsekwencją wizyty u lekarza sportowego był zestaw ćwiczeń do samodzielnej rehabilitacji. Doktor umówił się ze mną, że jeśli będę sumienny, to po ośmiu tygodniach wszystko będzie dobrze. Robiłem ćwiczenia i cierpiałem. W ciągu dnia jakoś dawałem radę, ale noce były koszmarne. Ból budził mnie wielokrotnie. Wtedy właśnie dostałem do ręki laser biostymulacyjny Trteatlite Active. Działanie laserów było mi znane od lat, przecież jestem lekarzem stomatologiem. Jednak dotychczas podchodziłem do tematu laseroterapii sceptycznie. Na co dzień, przez siedemnaście lat pracy zawodowej obywałem się bez nich. Wiedziałem, że ich działanie jest korzystne, ale… były drogie, wymagały dodatkowych okularów ochronnych, były przewodowe i… no właśnie, zawsze było jakieś ale.

Wracając do Treatlite Active. Byłem zaskoczony. Wyjąłem  z opakowania mały, poręczny przyrząd. Nie było kabli, ani zasilacza. Nie musiałem zakładać żadnych okularów ochronnych, a cała instrumentacja polegała na naciśnięciu jednego przycisku i przyłożeniu głowicy lasera do bolącego miejsca. Już po kilku naświetlaniach zacząłem odczuwać ewidentne zmniejszenie dolegliwości mojego kolana. Po sześciu tygodniach ćwiczeń i naświetlań laserem Treatlite Active jeździłem znowu na nartach.  Po powrocie z nart wraz z Przedstawicielem na Polskę – Michałem Zajączkowskim postanowiliśmy skierować zapytanie do producenta, szwedzkiej firmy Treatlite Coropration, czy nie byliby zainteresowani skonstruowaniem podobnego urządzenia na potrzeby gabinetu stomatologicznego. Okazało się, że właśnie rozpoczęli prace nad konstrukcją światłowodu, który umożliwiałby precyzyjne operowanie laserem w jamie ustnej. Po kilku tygodniach otrzymaliśmy do testów jeden z pierwszych modeli  klasycznego światłowodu, jaki dentyści znają z powszechnie używanych lamp stomatologicznych.

Pozytywne działanie na tkanki błony śluzowej i zębów jest szeroko opisane w ogólnie dostępnej literaturze. To, co zaskoczyło mnie bardzo pozytywnie, kiedy zacząłem stosować laser Treatlite Dental u swoich Pacjentów to fakt, że naświetlanie tkanek zęba znacznie zmniejsza wrażliwość zębiny na nawiercanie podczas leczenia zachowawczego. Efekt przeciwbólowy jest na tyle silny, że umożliwia, u niektórych Pacjentów, odstąpienie od podania środka znieczulającego. Wprawdzie w opracowaniach dotyczących laseroterapii można dotrzeć do informacji, że naświetlanie laserem o długości fali rzędu 630 – 830 nm podnosi próg bólu przed zabiegiem, to jednak skala tego efektu przeszła moje oczekiwania.  Zamierzam przetestować laser pod kątem tego wskazania na większej grupie pacjentów. Gdyby udało się szerzej potwierdzić to wskazanie, to moim zdaniem byłby to przełom w stomatologii.

Przyznać muszę, że praca z laserem biostymulacyjnym Treatlite Dental jest niezwykle komfortowa. Nie trzeba niczego podłączać. Bierze się go do ręki i naświetla. Może brzmi to banalnie. Ale we współczesnym gabinecie stomatologicznym, wypełnionym po brzegi różnym sprzętem ma to znaczenie. Istotną sprawą jest także bardzo konkurencyjny koszt zakupu urządzenia. Osobiście zdecydowałem się na zakup lasera Treatlite Dental do swojej Kliniki Stomatologicznej.

 

Z poważaniem,

Adam Wolniewicz 

 

Dr Adam Wolniewicz jest cenionym lekarzem stomatologiem, absolwentem AMG, aktywnym członkiem PASE, implantologiem, członkiem PSI, ICOI,   DGOI, właścicielem Kliniki Orłowska Dental Clinic w Gdyni Orłowo.

 

 

 Terapeutyczne i diagnostyczne zastosowanie lasera w schorzeniach jamy ustnej

                                    Therapeutical and diagnostic application of laser in oral cavity diseases

 

Zakład Stomatologii Zachowawczej Instytutu Stomatologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. med. Elżbieta Jodkowska

 

Summary:
Introduction: Laser-assisted therapy is increasingly used nowadays as a helpful way to treat medical conditions in the oral cavity, its especially interesting aspect being laser biostimulation (laser therapy). For this purpose low and medium power lasers are mainly used. Biostimulation gives the effect equal to the use of analgesics or anti-inflammatory medications and it also considerably shortens the time of therapy.
Aim of the study: The aim of this article is to present how biostimulative lasers can affect body tissues, what processes take place in the tissues after being stimulated by the laser-transmitted light, as well as indicating possibilities of utilizing laser biostimulation in treatment of medical conditions in the oral cavity.
Conclusion: Laser-assisted therapy proves a highly-effective therapeutic method. Laser therapy for biostimulation is characterized by an analgesic and anti-inflammatory effect, can prevent swelling, accelerates regeneration of wounded tissues and significantly reduces the risk of infection. Due to all these features laser irradiation can be widely used to treat various medical conditions of the oral cavity and also can be found useful to prevent such condition.

WPROWADZENIE

 

Na podstawie wieloletnich obserwacji można stwierdzić, że wykorzystanie laserów we współczesnej stomatologii staje się standardem praktyki lekarza dentysty. Jak się wydaje, dzieje się tak dlatego, że efekty jakie są możliwe do osiągnięcia dzięki tym urządzeniom nie mogą być uzyskane w równie zadawalającym stopniu przy zastosowaniu innych metod. Obecnie w bardzo wielu gabinetach stomatologicznych wykorzystuje się przynajmniej jeden z kilku typów laserów dentystycznych. To wykorzystanie dotyczy przede wszystkim laserów terapeutycznych o małej i średniej mocy, które są wyjątkowo pomocne w działaniach przeciwbólowych oraz przeciwzapalnych. Szczególnie interesująca jest zatem problematyka zastosowania lasera w leczeniu schorzeń jamy ustnej, w tym możliwości wykorzystania biostymulacji laserowej (laseroterapia). Właśnie ten aspekt jest przedmiotem omówień zaprezentowanych w niniejszym artykule. Dla porządku należy jednak zauważyć, że w stomatologii coraz częściej wykorzystuje się również lasery o dużej mocy, które znajdują zastosowanie przede wszystkim w zakresie specjalistycznych zabiegów chirurgicznych. Do najbardziej rozpowszechnionych laserów dużej mocy należą trzy najważniejsze: laser chirurgiczno-zabiegowy na dwutlenku węgla, tzw. laser CO₂, laser do zabiegów endodontycznych i mikrochirurgii kontaktowej, tzw. laser jagowo-neodymowy (YAG:Nd) oraz laser do opracowywania twardych tkanek zęba, między innymi ubytków próchnicowych, tzw. laser jagowo-erbowy (YAG:Er) (1-3). Do laseroterapii stosowane są zaś lasery zaliczane do pierwszej grupy, tj. niskoenergetyczne. Biorąc pod uwagę materiał laserujący, wśród laserów biostymulacyjnych można wyróżnić dwa rodzaje: półprzewodnikowe – diodowe oraz gazowe, tj. helowo-neonowe (He:Ne). Lasery półprzewodnikowe generują promieniowanie o długości fali 630-980 nm, a helowo-neonowe o długości 632,8 nm.

 

LASEROTERAPIA – CHARAKTERYSTYKA PROCESU

 

Laseroterapia, a dokładniej biostymulacja laserowa, to reakcja tkanek na naświetlanie słabą wiązką laserową o długości fali świetlnej od 630 do 1100 nm, co odpowiada barwom od jaskrawej czerwieni, do niewidzialnej podczerwieni. W tym właśnie przedziale absorbcja wody i barwników zawartych w tkankach jest najmniejsza, co umożliwia głębokie (nawet do 6 cm) wnikanie światła do wnętrza organizmu i tym samym pozwala uzyskać pożądany efekt terapeutyczny. Biostymulację prowadzi się wyłącznie laserami o małej i średniej mocy, zwykle od 2 do 200 mW. Terapia laserowa może być stosowana jako monoterapia lub terapia uzupełniająca przy leczeniu farmakologicznym, fizjoterapii i innych metodach leczenia (4).

Działanie światła laserowego wywołuje efekt przeciwbólowy, co jest następstwem przemian zachodzących w komórkach, włóknach nerwowych, jak również na poziomie centralnym. Podniesienie progu bólowego tkanek jest efektem procesów takich jak: pobudzenie mechanizmu mitochondriów, zwiększenie potencjału energetycznego i wyrównanie potencjału spoczynkowego oraz stabilizacji błon komórkowych (5).

Promieniowanie światła laserowego wywołuje szereg zmian zachodzących wewnątrz komórki. Energia laserowa pochłaniana przez enzymy mitochondrialne wywołuje miejscowy wzrost temperatury, który powoduje zwiększenie przepuszczalności i przewodności błony mitochondrium. Prowadzi to do ułatwionego napływu do mitochondriów składników cyklu Krebsa i zwiększenia produkcji wysokoenergetycznych cząsteczek ATP. Poza tym opisuje się, iż w przypadku działania tych laserów stwierdzono wzrost syntezy DNA, RNA i liczby mitochondriów prowadzących do proliferacji komórek. Wykazano także, że pod wpływem niskoenergetycznej wiązki wzrasta populacja limfocytów T, które poprzez miejscowe uwalnianie czynników wzrostu oraz limfokin i interleukin, odgrywają istotną rolę w regeneracji tkanki zapalnej. W czasie oddziaływania laserów małej mocy wzrasta także aktywność monocytów, makrofagów i neutrofilów, co prowadzi do zwiększenia miejscowej odporności komórek organizmu. Jak wynika z przeprowadzonych doświadczeń, lasery biostymulacyjne zwiększają okresowo poziom przeciwciał, co przyspiesza proces gojenia i wydłuża okres remisji tych schorzeń.

Efekt przeciwzapalny, uzyskany po zastosowaniu lasera biostymulacyjnego jest wywoływany także dzięki miejscowemu wzrostowi serotoniny uwalnianej z płytek krwi, która powoduje obkurczenie naczyń krwionośnych. Zaobserwowano także zmianę stężenia histaminy i heparyny, która umożliwia poprawę mikrokrążenia, dzięki czemu obrzęki pourazowe mogą ulegać wydajnemu i szybkiemu wchłonięciu. Światło lasera wpływa także na hamowanie wzrostu przepuszczalności naczyń krwionośnych, jak również narastania obrzęku w ostrej fazie zapalenia oraz formowania się ziarniny.

Mechanizm działania przeciwzapalnego laserów biostymulacyjnych polega głównie na pobudzaniu do zwiększonego wytwarzania cytokin, a szczególnie prostaglandyn (PGE i PGF), które powodują poszerzenie naczyń i stabilizację ciśnienia osmotycznego, co zwiększa metabolizm tkanek. W efekcie tych procesów dochodzi do szybszego powstania krążenia obocznego i drenażu ognisk zapalnych drogą naczyń limfatycznych. Wynikiem powyższego staje się przyspieszenie ich uprzątania, wchłanianie wysięku i zanikanie obrzęków.

Z kolei rola niskoenergetycznych laserów w przyspieszaniu procesu regeneracji kości polega m.in. na pobudzaniu w ogniskach zapalnych rozplemu fibroblastów oraz na stymulacji tych komórek do wzmożonej produkcji prekolagenu, który wydzielany jest do substancji podstawowej. Jest on budulcem nowo tworzących się włókien kolagenowych, stanowiących podstawę zrębu, na którym odkładają się sole mineralne w procesie regeneracji tkanki kostnej. Laseroterapia zapewnia również stymulację procesów metabolicznych w makrofagach i osteoblastach, które odgrywają podstawową rolę w regeneracji tkanki kostnej (6).

 

ZASTOSOWANIE LASERÓW BIOSTYMULACYJNYCH W STOMATOLOGII

 

Obecnie używa się głównie laserów biostymulacyjnych półprzewodnikowych o mocy maksymalnej 50 mW (najczęściej zaś 20-30 mW). W stomatologii znajdują one zastosowanie głównie w nieinwazyjnym leczeniu chorób błony śluzowej, znieczulaniu i zatrzymywaniu krwawienia. Promieniowanie laserowe poprzez swoje właściwości sterylizujące działa przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Wiązka laserowa skutecznie aktywizuje regenerację komórek, a poprzez zwiększenie produkcji przeciwciał prowadzi do pobudzenia systemu immunologicznego do działania. Zastosowanie lasera biostymulacyjnego poprawia terapeutyczne efekty zabiegów, zmniejsza ryzyko infekcji oraz istotnie przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek (7, 8).

Przed podjęciem terapii laserem biostymulacyjnym należy wyeliminować mechaniczne czynniki drażniące. Stosując odpowiednio dobrane dawki, osiąga się maksymalny stopień skuteczności (MSS) – jest to współzależność między ilością mocy światła lasera, jaką należy stosować w leczeniu, a ilością mocy spożytkowanej przez tkanki. Właściwe dawkowanie promieniowania laserowego stosowanego w stomatologii zależne jest od rodzaju schorzenia podlegającego leczeniu. Stany ostre naświetla się małymi dawkami energii (0,5-5 J). W stanach przewlekłych są zaś wymagane dawki dwukrotnie większe (1-10 J). Również czas stosowania laseroterapii zależy od rodzaju schorzenia. Stany ostre wymagają krótkiego czasu naświetlania i częstszych zabiegów, stany przewlekłe zaś dłuższego czasu naświetlania i odstępów czasowych (2-3 dni pomiędzy nimi) (9).

Zastosowanie lasera biostymulacyjnego przed rozpoczęciem opracowywania ubytku próchnicowego podnosi u pacjenta próg bólu i przez to czyni zabieg znacznie mniej bolesnym. Lasery te są bardzo użyteczne w zabiegach przeciwbólowych przy stomatopatiach protetycznych, ropniach przyzębia, paradontopatiach, obrzękach, opryszczce wargowej, zapaleniach miazgi. Działanie lasera powoduje przyspieszenie gojenia się ran po zabiegach ekstracji, przecinania wędzidełka i resekcji, a ponadto przy przewlekłych zapaleniach tkanki okołozębowej. Użycie lasera zapobiega stanom zapalnym i jest bardzo przydatne w leczeniu nerwobólów. Dzięki użyciu lasera biostymulacyjnego zmniejszyć można krwawienie i przyspieszyć gojenie po zabiegu, a także możliwe jest likwidowanie ognisk zapalnych (10, 11).

Interesującą metodą jest dezynfekcja kanałów aktywowana światłem (Photo-Activated Oral Desinfection – P.A.D.). Metoda ta polega na połączeniu roztworu sensybilizatora (substancja ta jest najczęściej barwnikiem) ze światłem lasera niskoenergetycznego. Sensybilizator jest absorbowany przez komórki mikroorganizmów. Światło lasera powoduje jego pobudzenie, rozpoczynając kaskadę reakcji chemicznych. W końcowej fazie następuje implozja komórki, degradacja białek, organelli oraz DNA. Dla wywołania skutecznego efektu, przy zastosowaniu metody P.A.D, wystarcza 150 sekund. Metoda ta umożliwia bezbolesną, nieinwazyjną i skuteczną głęboką dezynfekcję tkanek twardych zęba (eliminacja do 99,9% bakterii) (12). Działanie tej metody ogranicza się do miejscowej dezynfekcji w kanale korzeniowym, a mikroorganizmy praktycznie nie są w stanie wytworzyć na nią odporności. W metodzie leczenia P.A.D. stosuje się lasery diodowe o długości fali dostosowanej do odpowiedniego sensybilizatora (punkt szczytowy absorpcji). Rolą lasera przy stosowaniu tej metody jest aktywacja sensybilizatora, nie zaś bezpośrednie uśmiercanie bakterii. Przy zastosowaniu metody P.A.D. możliwe jest oddziaływanie praktycznie na wszystkie rodzaje bakterii występujące w jamie ustnej (również E. faecalis). Skuteczność metody P.A.D. zależy od efektywnego usunięcia warstwy mazistej z kanałów oraz otwarcia kanalików zębinowych, w których znajdują się bakterie, tak aby sensybilizator mógł wniknąć w ich głąb (13).

Lasery biostymulacyjne mogą być wykorzystywane w bardzo szerokim zakresie, a z uwagi na dużą różnorodność obszarów zastosowania należałoby je uszeregować głównie według różnych rodzajów schorzeń, przy których leczeniu lub zapobieganiu mogą być pomocne. Mając powyższe na uwadze, należy wymienić następujące obszary wskazań do zastosowania laserów biostymulacyjnych:

 

1) Schorzenia błony śluzowej

 

Naświetlanie laserem musi być poprzedzone podstawowymi zabiegami higienizacyjnymi, usunięciem złogów nazębnych i skojarzone z ewentualnym leczeniem farmakologicznym, właściwym dla danego schorzenia. Stosowanie biostymulacji laserowej w leczeniu schorzeń przyzębia i błony śluzowej skraca czas gojenia oraz zmniejsza dolegliwości bólowe już po pierwszym naświetlaniu. Dla poszczególnych rodzajów schorzeń zalecane są następujące dawki:

 

– opryszczka warg – dawka 2-6 J na punkt, 2-3 krotnie w odstępach jednodniowych,

– afty nawrotowe – dawka 2-4 J na punkt, 1-4 zabiegów na aftę codziennie,

– opryszczkowe zapalenie dziąseł – dawka 2-6 J na punkt,

– stomatopatie protetyczne (odleżyny, owrzodzenia) – dawka 2-10 J na punkt,

– w zapaleniu dziąseł – dawka 2-4 J na brodawkę dziąsłową, codziennie lub co drugi dzień,

– w zapaleniu przyzębia (po zabiegach skalingu i wygładzania korzeni) – dawka 2-3 J na

brodawki dziąsłowe,

– po zabiegach na przyzębiu (kieretaże, operacje płatowe) – dawka 2-3 J w dniu zabiegu i

potem codziennie przez 3-6 dni.

 

2) Zabiegi chirurgiczne

 

Biostymulacja laserowa stosowana w okresie pozabiegowym daje efekty w postaci zniesienia dolegliwości bólowych, zaburzeń połykania i rozwierania szczęk oraz ograniczenia takich powikłań, jak: krwiak pozabiegowy, obrzmienie czy podwyższenie ciepłoty ciała. Następuje przyspieszony proces ziarninowania. Można przypuszczać, że pozytywne wyniki leczenia są związane z bezpośrednim oddziaływaniem światła laserowego na włókna nerwowe (podwyższenie potencjałów czynnościowych włókien nerwowych, przyspiesza ich wzrost i mineralizację, hamując procesy degeneracyjne w ich obrębie). Zabiegi biostymulacyjne powodują odprowadzanie mediatorów i produktów fazy zapalnej poprzez czynnościowe rozszerzenie naczyń krwionośnych, limfatycznych, regulację procesów metabolicznych, co korzystnie wpływa na zaopatrzenie tkanek w tlen.

Zalecane dawki:

– w szczękościsku – dawka 5 J na punkt,

– przed usunięciem i po usunięciu zęba – dawka 4 J na punkt

– utrudnione wyrzynanie dolnych zębów mądrości – dawka 4 J na punkt,

– neuralgia nerwu trójdzielnego – dawka 4 J na punkt, codziennie, 20 cykli

dziesięciodniowych,

– zapalenie ślinianek przyusznych – dawka 5 J na punkt,

– leczenie suchego zębodołu – dawka 5 J na punkt,

– parestezje – dawka 2-6 J dwa razy w tygodniu, 10 zabiegów,

– w połączeniach ustno-zatokowych – dawka 4-8 J na punkt,

– bóle poekstrakcyjne – dawka 2-6 J na punkt, codziennie, 4-5 zabiegów,

– zapalenie kości żuchwy – dawka 4 J, dwa razy w tygodniu, 6 zabiegów,

– gojenie po zabiegach z zakresu chirurgii stomatologicznej (np. po plastyce wędzidełek,

resekcji, sterowanej regeneracji kości, zabiegach płatowych, gingiwektomiach,

przeszczepach i implantach) – dawka 2-4 J bezpośrednio po i w pierwszej dobie po zabiegu.

 

3) Choroby miazgi

Zalecane dawki:

– bóle po założeniu wkładki dewitalizującej – dawka 2 J na punkt, 1-4 zabiegów w odstępach

dwudniowych,

– analgezia przed iniekcją – dawka 2 J w miejscu wkłucia igły,

– podrażnienie miazgi – dawka 2 J na punkt, 1-4 zabiegów co drugi dzień,

– nadwrażliwość szyjek zębowych – dawka 2-5 J na punkt, 3-4 naświetlenia szyjki zęba, które

powtarza się co 4-6 miesięcy,

– próchnica głęboka – dawka 2 J na punkt, naświetla się ścianę dokomorową przed

założeniem podkładu i okolicę wierzchołka korzenia,

– przypadkowe obnażenie miazgi – 2 J na punkt, naświetla się miejsce obnażenia oraz okolicę

wierzchołka,

– zapalenia nieodwracalne – dawka 2-4 J na punkt, naświetlenia 3-6 razy okolicy wierzchołka

(lub szyjki zęba), codziennie lub co drugi dzień,

– zgorzel i ostre zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – dawka 2 J na punkt, codziennie

przez 3 dni naświetla się rzuty wierzchołków korzeni od przedsionka i jamy ustnej

właściwej,

– przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – dawka 2 J na punkt; biostymulacja

jest wskazana w trakcie leczenia kanałowego oraz po wypełnieniu kanału. Zabieg wykonuje

się jeden raz w tygodniu w rzucie wierzchołka od przedsionka i od jamy ustnej właściwej.

Po wypełnieniu kanału należy przeprowadzić tyle zabiegów, by ich łączna liczba wynosiła

8-10.

 

BIOLOGICZNE LECZENIE MIAZGI BIOSTYMULACJĄ LASEROWĄ

 

Biostymulacja laserowa traktowana jest jako terapia wspomagająca konwencjonalne metody leczenia pulpopatii odwracalnych, takich jak przykrycie pośrednie, bezpośrednie i amputacja przyżyciowa.

W laseroterapii biostymulacyjnej pulpopatii odwracalnych stosuje się dwie techniki aplikacji: punktową – kontaktową oraz punktową – bezkontaktową. Techniki kontaktowej nie należy stosować na obnażoną lub amputowaną miazgę. Przy stosowaniu techniki bezkontaktowej należy pamiętać, ze straty energii są tym większe, im końcówka sondy znajduje się dalej od miejsca aplikacji. Miejscem aplikacji może być dno ubytku, szyjka zęba, wierzchołek korzenia, obnażona miazga lub kikuty miazgi korzeniowej.

W leczeniu pulpopatii odwracalnych stosuje się dawkę punktową 2-3 J na dno ubytku. Ponadto, nad każdym wierzchołkiem korzenia aplikuje się dodatkowo dawkę dwóch J. Dawka dzienna wynosi od 4-12 J. Naświetlanie powtarza się przez okres kilku dni. W przypadku leczenia metodą przykrycia pośredniego pierwszą dawkę punktową stosuje się po gruntownym oczyszczeniu ubytku, przed założeniem opatrunku biologicznego. Naświetlanie dodatkowe dokonuje się po wypełnieniu ubytku. Zabieg wykonuje się 2-4-krotnie w odstępach 24-godzinnych.

W przypadku leczenia metodą przykrycia bezpośredniego i przyżyciowej amputacji postępowanie jest podobne jak powyżej, ale na obnażoną miazgę lub kikuty miazgi korzeniowej stosuje się technikę punktową bezkontaktową. W laseroterapii biostymulacyjnej pulpopatii stosuje się laser He-Ne, ponieważ m.in. wykazuje on działanie wyjaławiające.

 

BIOSTYMULACJA LASEROWA W LECZENIU ZAPALEŃ OKOŁOWIERZCHOŁKOWYCH

 

Wskazaniem do terapii laserowej są zarówno zapalenia przewlekle, jak i zapalenia przewlekłe zaostrzone tkanek okołowierzchołkowych. Celem stosowania biostymulacji laserowej jest w tych przypadkach wykorzystanie działania przeciwzapalnego oraz przyspieszającego regenerację kości w ogniskach zapalnych.

W leczeniu zapaleń tkanek okołowierzkołkowych zaleca się naświetlanie metodą kontaktową (punktową) przy zastosowaniu jednorazowej całkowitej dawki energii przypadającej na jeden korzeń 3-7 J na cm². Miejscem aplikacji jest zaś okolica wierzchołka korzenia od strony jamy ustnej oraz od strony przedsionka. W każdym z wymienionych miejsc najczęściej aplikuje się dawkę 2 J na cm². Naświetlanie to powtarza się w odstępach dwu do trzech dni oraz stosuje się je pięć do ośmiu razy.